Kế hoạch bài dạy Lịch sử và Địa lí 6 (Kết nối tri thức) - Bài 5: Xã hội nguyên thủy - Năm học 2022-2023 - Nguyễn Thị Mai

Nội dung text: Kế hoạch bài dạy Lịch sử và Địa lí 6 (Kết nối tri thức) - Bài 5: Xã hội nguyên thủy - Năm học 2022-2023 - Nguyễn Thị Mai

1. Kế Hoạch Bài Dạy: Lịch Sử 6 - Năm học 2022 - 2023 .................................................................................................................................................. Ns 19 /9 /2022 Ngày dạy Tiết Lớp Tiến độ Ghi chú 4/10/2022 1 6C Đúng CT 2 6E 3 6A 4 6D 5 6B Tiết 5 -BÀI 5. XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẨU Sau bài học này, giúp HS: 1. Về kiến thức - Mô tả được sơ lược các giai đoạn phát triển của xã hội nguyên thuỷ. - Trình bày được những nét chính vê' đời sống vật chất, tinh thần và tổ chức xã hội của xã hội nguyên thuỷ. - Nhận biết được vai trò của lao động đối với quá trình phát triển của người nguyên thuỷ cũng như xã hội loài người. - Nêu được đôi nét vê' đời sống của người nguyên thuỷ trên đất nước Việt Nam. 2. Về năng lực - Biết sưu tầm, khai thác tư liệu, kênh hình trong học tập lịch sử, rèn luyện năng lực tìm hiểu lịch sử. - Biết trình bày, phản biện, tranh luận về một vấn đê' lịch sử, rèn luyện năng lực nhận thức và tư duy lịch sử. 3. Về phẩm chất Tiếp tục bồi dưỡng các phẩm chất chăm chỉ, trung thực và trách nhiệm. II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên - Kế hoạch bài dạy biên soạn theo định hướng phát triển năng lực, phiếu học tập dành cho HS. - Bản đồ treo tường các di chỉ thời đại đồ đá và đổng ở Việt Nam. - Một số tranh ảnh vẽ công cụ, đó trang sức, ... của người nguyên thuỷ. - Máy tính, máy chiếu (nếu có). 2. Học sinh - SGK. - Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học (nếu có) và dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV. A: KHỞI ĐỘNG a. Mục tiêu: Giúp học sinh nắm được các nội dung cơ bản bước đầu của bài học cần đạt được, đưa học sinh vào tìm hiểu nội dung bài học, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới. b. Nội dung: HS dưới sự hướng dẫn của GV xem tranh ảnh để trả lời các câu hỏi ................................................................................................................................................. GV:Nguyễn Thị Mai - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 1
2. Kế Hoạch Bài Dạy: Lịch Sử 6 - Năm học 2022 - 2023 .................................................................................................................................................. theo yêu cầu của giáo viên c. Sản phẩm học tập: HS lắng nghe và tiếp thu kiến thức d. Tổ chức thực hiện: - GV sử dụng hình 1 trong SGK hoặc bất cứ bức tranh, công cụ lao động,... của người nguyên thuỷ nào khác, với mục đích là gợi sự tò mò, mong muốn tìm hiểu về đời sổng của người nguyên thuỷ của HS. GV dẫn dắt đề HS thấy cái hay, cái giá trị thông qua quan sát bức tranh hoặc những vật dụng này đổng thời để chứng minh ngược lại với những quan niệm cho rằng người nguyên thuỷ chỉ biết “ăn lông, ở lỗ, ăn sống, nuốt tươi’.’.. - Hình 1. Bức tranh của người nguyên thuỷ vẽ cảnh đi săn: Người nguyên thuỷ biết dùng những mảnh đá nhọn khắc sâu vào vách hang đá đề vẽ hình. Vì vậy, hình người và động vật chỉ là một nét khắc, sau đó họ mới biết vẽ thêm cho có thân, có đầu. Nhiều bức tranh còn được tô màu, chủ yếu là màu đỏ. Trong hình vẽ những người cầm cung đang nhắm bắn vào một đàn hươu đang chạy GV định hướng để HS có những suy luận, nhận xét bước đầu về đời sống vật chất, tinh thần của người nguyên thuỷ thông qua quan sát bức tranh này. Trên cơ sở đó, GV dẫn dắt vào bài học mới. B: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Mục 1. Các giai đoạn phát triển của xã hội nguyên thuỷ a. Mục tiêu: HS rút ra được các giai đoạn phát triển của xã hội nguyên thủy b. Nội dung: GV hướng dẫn HS đọc và khai thác thông tin trong Bảng hệ thống các giai đoạn phát triển của xã hội nguyên thuỷ trên thế giới để trả lời câu hỏi. c. Sản phẩm học tập: trả lời được các câu hỏi của giáo viên d. Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Bước 1: - Giới hạn thời gian: Từ khi - GV đặt câu hỏi: Xã hội nguyên thuỷ người nguyên thuỷ xuất hiện đến khi đã trải qua những giai đoạn phát triển xã hội có giai cấp và nhà nước hình nào? Để trả lời câu hỏi đó, GV tổ chức cho thành, kéo dài hàng triệu năm. HS thảo luận nhóm hai câu hỏi: - Bầy người nguyên thuỷ: + Xã hội nguyên thuỷ đã trải qua + Là tổ chức xã hội sơ khai đầu những giai đoạn phát triển nào? tiên của loài người, có người đứng + Hãy cho biết đời sống vật chất, tinh đầu, có sự phân công lao động giữa thần của Người tối cổ và Người tinh khôn. nam và nữ,... GV hướng dẫn HS đọc và khai thác + Biết chế tạo công cụ lao động thông tin trong Bảng hệ thống các giai bằng đá, được ghè đẽo thô sơ. đoạn phát triển của xã hội nguyên thuỷ + Đời sống dựa vào săn bắt, hái trên thế giới để trả lời câu hỏi. lượm, biết tạo ra lửa. Bước 2: - Công xã thị tộc: - GV có thể phân tích thêm để mở + Gắn liền với sự xuất hiện của rộng và khắc sâu kiến thức cho HS: Người tinh khôn (khoảng 15 vạn năm + Quay lại trục thời gian ở đầu chương trước). để giới thiệu về giai đoạn “xã hội + Công cụ lao động đã được mài ................................................................................................................................................. GV:Nguyễn Thị Mai - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 2
3. Kế Hoạch Bài Dạy: Lịch Sử 6 - Năm học 2022 - 2023 .................................................................................................................................................. + vể giai đoạn bầy người nguyên thuỷ: cho sắc bén và đẹp hơn; chế tạo cung GV có thể đặt câu hỏi: Vì sao giai tên, làm đố gốm, dệt vải, đặc biệt đã đoạn đầu khi loài người vừa hình thành lại biết đến trồng trọt và chăn nuôi. phải sống với nhau theo từng bầy? Câu trả + Biết chế tạo, sử dụng đổ trang lời dựa theo những gợi ý trong mục III. sức, sáng tạo nghệ thuật (vẽ tranh Vẽ cách chế tạo công cụ lao động trên vách hang đá,...). (hình 2): GV có thể phân tích thêm để HS hiểu tác dụng của hoạt động này. Từ sự phân tích tác động của thao tác chế tạo công cụ và sự khác nhau giữa bầy người với bầy động vật, GV đã có thể làm rõ về đời sống vật chất, đời sống tinh thần và tổ chức xã hội của bầy người nguyên thuỷ. + Về giai đoạn công xã thị tộc: GV có thể đặt câu hỏi: Thế nào là công xã thị tộc? GV định hướng HS khai thác phần Em có biết (tr.21) để hình thành khái niệm . Bước 3: - Về vai trò của lao động đối với sự phát triển của người nguyên thuỷ và xã hội loài người, GV nêu vấn đề để HS suy nghĩ, trả lời: Để sinh tồn và phát triển, người nguyên thuỷ làm gì? Những hoạt động đó có tác động ngược trở lại như thế nào đối với sự phát triển của người nguyên thuỷ và xã hội loài người? Bước 4: GV kết luận, khắc sâu cho HS rõ vai trò của lao động đối với xã hội nguyên thuỷ. C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a.Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh hội ở hoạt động hình thành kiến thức về b. Nội dung: GV giao nhiệm vụ cho HS và chủ yếu cho làm việc cá nhân để hoàn thành bài tập. Trong quá trình làm việc HS có thể trao đổi với bạn hoặc thầy, cô giáo. c. Sản phẩm: hoàn thành bài tập; d. Tổ chức thực hiện: Câu 1. Câu hỏi có tính chất khái quát. Tuy nhiên nội dung đã có sẵn trong bài, HS chỉ cần vận dụng để trình bày và chứng minh cho quan điềm của mình. HS cấn ................................................................................................................................................. GV:Nguyễn Thị Mai - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 3
4. Kế Hoạch Bài Dạy: Lịch Sử 6 - Năm học 2022 - 2023 .................................................................................................................................................. nhìn nhận suốt quá trình, từ quá trình chuyển biến từ Vượn người thành người đến những thay đổi trong đời sống vật chất, tinh thần của người nguyên thuỷ để thấy được vai trò quyết định của lao động. D HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG a. Mục tiêu: Vận dụng kiến thức mới mà HS đã được lĩnh hội để giải quyết những vấn đề mới trong học tập. b. Nội dung: GV tổ chức cho HS thảo luận nhóm ở lớp và hoàn thành bài tập ở nhà c. Sản phẩm: bài tập nhóm Câu 1. Trên lược đố không có tên và ranh giới các tỉnh, thành hiện nay. Vì vậy, GV cẩn hướng dẫn HS đối chiếu với bản đồ Việt Nam hiện tại để tìm và trả lời chính xác. ................................................................................................................................................. GV:Nguyễn Thị Mai - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 4
5. Kế Hoạch Bài Dạy: Lịch Sử 6 - Năm học 2022 - 2023 .................................................................................................................................................. Ns: 19/9 /2022 Ngày dạy Tiết Lớp Tiến độ Ghi chú 7/10/2022 1 6A Đúng CT 2 6D 3 6B 4 6E 5 6C Tiết 6 - BÀI 5 XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẨU Sau bài học này, giúp HS: 1Về kiến thức - Mô tả được sơ lược các giai đoạn phát triển của xã hội nguyên thuỷ. - Trình bày được những nét chính vê' đời sống vật chất, tinh thần và tổ chức xã hội của xã hội nguyên thuỷ. - Nhận biết được vai trò của lao động đối với quá trình phát triển của người nguyên thuỷ cũng như xã hội loài người. - Nêu được đôi nét vê' đời sống của người nguyên thuỷ trên đất nước Việt Nam. 2 Về năng lực - Biết sưu tầm, khai thác tư liệu, kênh hình trong học tập lịch sử, rèn luyện năng lực tìm hiểu lịch sử. - Biết trình bày, phản biện, tranh luận về một vấn đê' lịch sử, rèn luyện năng lực nhận thức và tư duy lịch sử. 3 Về phẩm chất Tiếp tục bồi dưỡng các phẩm chất chăm chỉ, trung thực và trách nhiệm. II. CHUẨN BỊ 1 Giáo viên - Kế hoạch bài dạy biên soạn theo định hướng phát triển năng lực, phiếu học tập dành cho HS. - Bản đồ treo tường các di chỉ thời đại đồ đá và đổng ở Việt Nam. - Một số tranh ảnh vẽ công cụ, đó trang sức, ... của người nguyên thuỷ. - Máy tính, máy chiếu (nếu có). 2 Học sinh - SGK. - Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học (nếu có) và dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV. A: KHỞI ĐỘNG a. Mục tiêu: Giúp học sinh nắm được các nội dung cơ bản bước đầu của bài học cần đạt được, đưa học sinh vào tìm hiểu nội dung bài học, tạo tâm thế cho học sinh đi ................................................................................................................................................. GV:Nguyễn Thị Mai - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 5
6. Kế Hoạch Bài Dạy: Lịch Sử 6 - Năm học 2022 - 2023 .................................................................................................................................................. vào tìm hiểu bài mới. b. Nội dung: HS dưới sự hướng dẫn của GV xem tranh ảnh để trả lời các câu hỏi theo yêu cầu của giáo viên c. Sản phẩm học tập: HS lắng nghe và tiếp thu kiến thức B: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Mục 2. Đời sống vật chất và tinh thần của người nguyên thuỷ trên đất nước Việt Nam a. Mục tiêu: HS hiểu được đời sống vật chất và tinh thần của người nguyên thuỷ trên đất nước Việt Nam b. Nội dung: GV cho HS khai thác thông tin SGK, lược đồ c. Sản phẩm học tập: trả lời được các câu hỏi của giáo viên d. Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Bước 1: - Đời sống vật chất: - G V có thể cho HS tìm trên Lược đồ các - + Người nguyên thuỷ di chỉ thời đổ đá và đồ đồng ở Việt Nam các di biết mài đá, tạo thành nhiều chỉ thuộc thời đại đồ đá mới ở Việt Nam. Từ công cụ: rìu, chày, cuốc đó, nhấn mạnh: các di chỉ đá mới ở Việt Nam đá,...; dùng tre, gỗ, xương, được phân bố rải rác khắp mọi miến đất nước. sừng đê’ làm mũi tên, mũi Chứng tỏ đến thời đá mới, cư dân đã định cư lao,... gần như trên toàn bộ lãnh thổ Việt Nam ngày + Bước đầu biết trồng nay. Qua các hiện vật được tìm thấy trong các trọt và chăn nuôi (tìm thấy di chỉ, chúng cho chúng ta biết khá chi tiết về nhiều xương gia súc, dấu vết đời sống vật chất và tinh thần của người xưa. của các cây ăn quả, rau Bước 2: đậu,...). - HS quan sát một số hiện vật, đọc thông tin + Biết làm đồ gốm với và tự rút ra những nội dung chính về đời sống nhiều kiểu dáng, hoa văn vật chất, tinh thần của người nguyên thuỷ trên trang trí phong phú. đất nước Việt Nam. - Đời sống tinh thẩn: Bước 3: + Biết làm đàn đá, vòng - Hs trình bày phần chuẩn bị tay bằng đá và vỏ ốc, làm Bước 4: chuỗi hạt bằng đất nung, biết - GV GV tổ chức cho HS quan sát hình vẽ tranh trên vách hang,... rìu mài lưỡi Bắc Sơn và hình công cụ đá Núi + Đời sống tâm linh: Đọ, thảo luận và trả lời câu hỏi: Kĩ thuật chế chôn theo người chết cả tác công cụ Bắc Sơn có điểm gì tiến bộ hơn công cụ và đồ trang sức,... Núi Đọ7. đánh giá kết quả hoạt động của HS . Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh. C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a.Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh hội ở hoạt động hình thành kiến thức về ................................................................................................................................................. GV:Nguyễn Thị Mai - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 6
7. Kế Hoạch Bài Dạy: Lịch Sử 6 - Năm học 2022 - 2023 .................................................................................................................................................. b. Nội dung: GV giao nhiệm vụ cho HS và chủ yếu cho làm việc cá nhân để hoàn thành bài tập. Trong quá trình làm việc HS có thể trao đổi với bạn hoặc thầy, cô giáo. c. Sản phẩm: hoàn thành bài tập; d. Tổ chức thực hiện: D HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG a. Mục tiêu: Vận dụng kiến thức mới mà HS đã được lĩnh hội để giải quyết những vấn đề mới trong học tập. b. Nội dung: GV tổ chức cho HS thảo luận nhóm ở lớp và hoàn thành bài tập ở nhà c. Sản phẩm: bài tập nhóm GV: yêu cầu HS tìm xem trong tỉnh hoặc khu vực em đang sống có những di chỉ nào. Sự phân bố các di chỉ cho thấy con người đã sống rải rác khắp mọi miền trên đất nước Việt Nam hiện nay, từ miền đồi núi đến đồng bằng, ven biển và cả hải đảo. ................................................................................................................................................. GV:Nguyễn Thị Mai - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 7