Bài giảng Ngữ văn 8 (Kết nối tri thức) - Bài 2: Vẻ đẹp cổ điển - Trường THCS Đông Hải

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 8 (Kết nối tri thức) - Bài 2: Vẻ đẹp cổ điển - Trường THCS Đông Hải

1. “Vẻ đẹp cổ điển” → Văn hóa, văn học cổ điển là một nét đẹp, là mạch nguồn sâu xa nuôi dưỡng tâm hồn con người.
2. “Thu điếu” “Thiên trường vãn “Ca Huế trên → Thất ngôn bát vọng” sông Hương” cú Đường luật → Tứ tuyệt Đường → Văn bản thông luật tin
3. a. Khái niệm - Là thuật ngữ chỉ chung các thể thơ được viết theo quy tắc chặt chẽ (luật) định hình từ thời nhà Đường (Trung Quốc)
4. b. Phân loại Gồm hai thể chính: Thất ngôn bát cú Đường luật Tứ tuyệt Đường luật Dạng cơ bản nhất
5. c. Đặc trưng Quy định nghiêm ngặt về hòa thanh (phối hợp, điều hòa thanh điệu), về niêm, đối, vần và nhịp. Ngôn ngữ rất cô đọng, hàm súc Bút pháp tả cảnh thiên về gợi và ngụ tình Ý thơ thường gắn với mối liên hệ giữa tình và cảnh, tĩnh và động, thời gian và không gian, quá khứ và hiện tại, hữu hạn và vô hạn,...
6. Ví dụ: “Trời thu xanh ngắt mấy tầng cao Cần trúc lơ phơ, gió hắt hiu” (Nguyễn Khuyến, Thu vịnh) → Mối tương quan giữa + Cái vô hạn (bầu trời thu cao, rộng) và cái hữu hạn (cần trúc bé nhỏ, thanh mảnh) + Cái tĩnh (không gian bầu trời) và cái động (thoáng phơ phất của lá trúc) → Gợi nên bức tranh thu vừa rộng lớn, mênh mông vừa hài hoà, thanh thoát.
7. a. Thất ngôn bát cú Đường luật - Về bố cục: Đề (triển khai Thực (nói rõ Luận (luận Kết (thâu tóm ý ẩn chứa các khía cạnh giải, mở rộng tinh thần của trong nhan đề) chính của đối suy nghĩ về cả bài, có thể tượng được đối tượng) kết hợp mở ra bài thơ đề cập) những ý tưởng mới). *Khi đọc hiểu, cũng có thể vận dụng cách chia bố cục bài thơ thành hai phần: bốn câu đầu, bốn câu cuối hoặc sáu câu đầu, hai câu cuối.
8. Qua Đèo Ngang - (Bà Huyện Thanh Quan) Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà, Cỏ cây chen đá, lá chen hoa. → Bốn câu đầu tái hiện bức tranh thiên Lom khom dưới núi, tiều vài chú, nhiên Đèo Ngang Lác đác bên sông, chợ mấy nhà. Nhớ nước đau lòng con quốc quốc, Thương nhà mỏi miệng cái gia gia. → Bốn câu cuối bày tỏ Dừng chân đứng lại trời, non, nước, nỗi niềm tâm sự Một mảnh tình riêng ta với ta.
9. Thương vợ - Tú Xương Quanh năm buôn bán ở mom sông, Nuôi đủ năm con với một chồng. Lặn lội thân cò khi quãng vắng, → Sáu câu đầu tập Eo sèo mặt nước buổi đò đông. trung khắc họa hình ảnh người vợ Một duyên hai nợ, âu đành phận, Năm nắng mười mưa, dám quản công. Cha mẹ thói đời ăn ở bạc: → Hai câu cuối bộc lộ tâm trạng của nhân vật Có chồng hờ hững cũng như không! trữ tình
10. a. Thất ngôn bát cú Đường luật -Về niêm và luật bằng trắc • Sắp xếp thanh bằng, trắc theo quy định chặt chẽ. • Đảm bảo sự hài hòa và cân bằng. • Niêm có quy tắc chặt chẽ.
11. a. Thất ngôn bát cú Đường luật - Về vần và nhịp: - Về đối: Chỉ gieo một Thường ngắt Chủ yếu sử vần là vần theo nhịp 4/3 dụng phép đối bằng ở chữ ở hai câu thực cuối các câu và hai câu 1,2,4,6,8 luận.
12. a. Thất ngôn bát cú Đường luật Sơ đồ bài thơ thất ngôn bát cú theo luật bằng Câu Luật bằng trắc Niêm Vần Đối 1 B B T T T B B B 2 T T B B T T B B Câu 2 và 3 3 T T B B B T T Đối 4 B B T T T B B B Câu 4 và 5 5 B B T T B B T Đối 6 T T B B T T B B Câu 6 và 7 7 T T B B B T T 8 B B T T T B B B
13. a. Thất ngôn bát cú Đường luật Sơ đồ bài thơ thất ngôn bát cú theo luật trắc Câu Luật bằng trắc Niêm Vần Đối 1 T T B B T T B B 2 B B T T T B B B Câu 2 và 3 3 B B T T B B T Đối 4 T T B B T T B B Câu 4 và 5 5 T T B B B T T Đối 6 B B T T T B B B Câu 6 và 7 7 B B T T B B T 8 T T B B T T B B
14. b. Tứ tuyệt Đường luật * Phân loại * Bố cục + Mỗi câu 5 chữ (Ngũ ngôn tứ - Khai – Khởi (Mở ý) tuyệt Đường luật) - Thừa (Tiếp nối, phát triển ý thơ) + Mỗi câu 7 chữ - Chuyển (Chuyển hướng ý thơ) (Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật) - Hợp (Thâu tóm nội dung toàn bài) * Niêm, vần, luật Vẫn tuân theo các quy định như thơ Thất ngôn bát cú nhưng không bắt buộc phải đối
15. Sưu tầm một số bài thơ tiêu biểu về thể thơ Thất ngôn bát cú và Tứ tuyệt Đường luật