Bài giảng Ngữ văn 6 (Sách Cánh diều) - Bài 2: Thơ - Tiết 13: Văn bản "À ơi tay mẹ"

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 6 (Sách Cánh diều) - Bài 2: Thơ - Tiết 13: Văn bản "À ơi tay mẹ"

1. Tiết 13 : Văn bản À ƠI TAY MẸ Tác giả : Bình Nguyên
2. Tìm hiểu chung Cấu Tìm hiểu chi tiết trúc bài Luyện tập học Củng cố, mở rộng
3. I. TÌMUỂ HC IHUNG 1. Tác giả - Tên thật là Nguyễn Đăng Hào. - Quê quán: xã Ninh Phúc, thành phố Ninh Bình, tỉnh Ninh Bình. - Chức danh: Là Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật Ninh Bình. - Giải thưởng: Nhận hai giải Thơ lục bát (Giải A - 2003; Giải Ba - 2010) trên báo Văn Nghệ.
4. 2. Tác phẩm Bàn tay mẹ chắn mưa sa Ru cho mềm ngọn gió thu Bàn tay mẹ chặn bão qua mùa màng. Ru cho tan đám sương mù lá cây Ru cho cái khuyết tròn đầy Vẫn bàn tay mẹ dịu dàng Cái thương cái nhớ nặng ngày xa nhau. À ơi này cái trăng vàng ngủ ngon À ơi này cái trăng tròn Bàn tay mang phép nhiệm mầu À ơi này cái trăng còn nằm nôi Chắt chiu tự những dãi dầu đấy thôi. Ru cho sóng lặng bãi bồi Bàn tay mẹ thức một đời Mưa không dột chỗ ngoại ngồi vá khâu À ơi này cái mặt trời bé con Ru cho đời nín cái đau Mai sau bể cạn non mòn À ơi tay mẹ vẫn còn hát ru. À ơi Mẹ chẳng một câu ru mình./.
5. 2. Tác phẩm Hoàn • 2003, bài thơ được tác giả gửi dự thi Thơ lục bát trên báo Văn Nghệ cảnh sáng tác • Thơ lục bát • Dòng thơ: gồm các câu thơ 6 tiếng và 8 tiếng xen kẽ. • Bài thơ được gieo vần đặc trưng cho thể lục bát: tiếng thứ 6 của dòng lục gieo Thể thơ vần xuống tiếng sáu của dòng bát • Nhịp thơ: ngắt nhịp chẵn 2/2/2 hoặc 4/4 • P1: từ đầu vẫn còn hát ru : Hình ảnh đôi bàn tay mẹ Bố cục • P2: Tiếp một câu ru mình: Lời ru của người mẹ hiền
6. PHIẾU Hình ảnh đôi bàn tay mẹ - Bàn tay mẹ trước giông bão cuộc đời - Bàn tay mẹ dịu dàng nuôi nấng con HỌC TẬP . . . 1 . . Đánh giá chung
7. Hình ảnh đôi bàn tay mẹ PHIẾU - Bàn tay mẹ trước giông bão cuộc đời - Bàn tay mẹ dịu dàng nuôi nấng con HỌC + "chắn mưa sa". + "bàn tay mẹ dịu dàng". + "chặn bão qua mùa màng". + gọi con là cái trăng vàng, cái trăng tròn, cái TẬP → Mẹ mạnh mẽ, kiên cường trước khó trăng còn nằm nôi, cái Mặt Trời bé con. 1 khăn, chông gai trong cuộc đời để bảo vệ → Trái ngược với vẻ cứng rắn khi đối mặt với con, cho con được hạnh phúc, bình yên. cuộc đời, mẹ luôn dịu dàng, yêu thương con. → Sức mạnh phi thường, bản năng của người làm mẹ.
8. Bàn tay mẹ nhiệm màu, hi sinh vì con Phiếu Bàn tay mẹ nhiệm màu, hi sinh vì con nghệ thuật học tập số 2
9. Bàn tay mẹ nhiệm màu, hi sinh vì con Phiếu Bàn tay mẹ nhiệm màu, hi sinh vì con nghệ thuật học tập + Điệp từ, điệp cấu trúc "Bàn tay mẹ", "À ơi này cái". + "thức một đời". + Ẩn dụ: số 2 + "mai sau bể cạn non mòn" vẫn còn Bàn tay mẹ - người mẹ. hát ru. Cái trăng, cái Mặt Trời - người con. + "chắt chiu từ những dãi dầu". + Lối thơ, nhịp thơ như lời hát ru. → Người mẹ vất vả, chắt chiu nuôi nấng con. Mẹ nuôi con suốt một đời dù cho bất cứ điều gì → Tác dụng: xảy ra. + Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. + Thể hiện tình cảm của mẹ đối với đứa con nhỏ của mình.
10. PHIẾU HỌC TẬP 3 Lời ru của người mẹ hiền Ru cho mềm ngọn gió thu Ru cho tan đám sương mù lá cây 1. Lời ru của mẹ dành cho những ai? Mẹ mong điều gì qua những lời ru ấy? Ru cho cái khuyết tròn đầy Cái thương cái nhớ nặng ngày xa nhau. 2. Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì trong các câu thơ? Bàn tay mang phép nhiệm mầu Chắt chiu tự những dãi dầu đấy thôi. Ru cho sóng lặng bãi bồi Mưa không dột chỗ ngoại ngồi vá khâu Ru cho đời nín cái đau 3. Mẹ có dành suy nghĩ cho mình hay không?hình ảnh người mẹ hiện lên với À ơi Mẹ chẳng một câu ru mình./. những phẩm chất gì?
11. PHIẾU HỌC TẬP 3 Lời ru của người mẹ hiền Ru cho mềm ngọn gió thu Ru cho tan đám sương mù lá cây 1. Lời ru của mẹ dành cho những ai? Mẹ mong điều gì qua những lời ru ấy? Ru cho cái khuyết tròn đầy + Nghĩ cho đứa con yếu ớt, nhớ nhung mẹ: Cái thương cái nhớ nặng ngày xa nhau. + Nghĩ cho mẹ, cho bà: "sóng lặng bãi bồi", "mưa không dột chỗ bà ngồi khâu". + Nghĩ cho cả mọi người, cho cuộc đời: "cho đời nín đau". Bàn tay mang phép nhiệm mầu Chắt chiu tự những dãi dầu đấy thôi. 2. Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì trong các câu thơ? Ru cho sóng lặng bãi bồi + Điệp từ, điệp cấu trúc: "Ru cho". Mưa không dột chỗ ngoại ngồi vá khâu + Ẩn dụ "cái khuyết tròn đầy". Ru cho đời nín cái đau + Nhân hóa "đời nín cái đau". À ơi Mẹ chẳng một câu ru mình./. + Nhịp thơ như lời hát, uyển chuyển, sâu lắng. 3. Mẹ có dành suy nghĩ cho mình hay không?hình ảnh người mẹ hiện lên với những phẩm chất gì? - Mẹ vì mọi người mà quên mất bản thân, chẳng một mong ước cho mình Đức hi sinh cao cả, tình cảm thiêng liêng của người mẹ.
12. TNỔẾ G K 1. Nghệ thuật 2. Nội dung 3. Ý nghĩa Thể thơ lục bát nhịp nhàng như lối À ơi tay mẹ là bài thơ bày tỏ tình - Tình yêu thương bao la của cha hát ru con. cảm của người mẹ với đứa con nhỏ mẹ dành cho ta thể hiện từ những - Phối hợp hài hòa các biện pháp tu bé của mình. Qua hình ảnh đôi bàn điều bình dị, giản đơn nhất ; từ: ẩn dụ, điệp từ, điệp cấu trúc. tay và những lời ru, bài thơ đã - Mỗi chúng ta cần biết yêu khắc họa thành công một người mẹ thương, trân trọng, biết ơn và hiếu Việt Nam điển hình: vất vả, chắt thảo với cha mẹ của mình. chiu, yêu thương, hi sinh đến quên mình.
13. LUYỆN TẬP Viết đoạn văn ngắn khoảng 5 -7 câu kể về người mẹ thân yêu của em.
14. C ỦNG C Ố , M Ở RỘ NG Tìm và chép lại ít nhất 3 bài thơ lục bát viết về chủ đề gia đình.
15. T h a n k y o u f o r w a t c h i n g