Bài giảng Tiếng Việt 6 (Cánh diều) - Tiết 123: Tiếng Việt thực hành "Từ mượn" - Năm học 2023-2024 - Tô Thị Hằng

Nội dung text: Bài giảng Tiếng Việt 6 (Cánh diều) - Tiết 123: Tiếng Việt thực hành "Từ mượn" - Năm học 2023-2024 - Tô Thị Hằng

1. Em hãy kể tên các bộ phận của xe đạp
2. Các bộ phận của xe đạp
3. TỪ MƯỢN
4. 1. Khái niệm từ mượn và hiện tượng vay mượn từ Từ mượn: là từ có nguồn gốc từ một ngôn ngữ khác ( tiếng Hán, tiếng Anh, tiếng Pháp). Hiện tượng vay mượn từ: trong quá trình tiếp xúc, giao lưu ngôn ngữ giữa các dân tộc, các nước thường vay mượn từ của nhau để làm giàu cho vốn từ của mình.
5. BT nhanh: Quan sát VD sau và cho biết từ nào là từ mượn? 1. Rất nhiều người trên thế giới đang sử dụng Facebook. 2. Gióng vươn vai một cái bỗng trở thành một tráng sĩ, mình cao hơn trượng.
6. PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1- NHẬN BIẾT TỪ MƯỢN Nguồn gốc Ví dụ Dấu hiệu nhận biết Từ mượn tiếng Hán Từ mượn Từ mượn các các ngôn ngôn ngữ Châu Âu ngữ khác Từ mượn tiếng Pháp, Anh
7. Nguồn gốcPHIẾU HỌC TẬP SỐVí dụ 1- NHẬN BIẾT TỪDấu MƯỢN hiệu nhận biết Được sử dụng nhiều và đóng vai trò Cách viết như từ thuần Việt. quan trọng nhất - Ý nghĩa khái quát Từ mượn tiếng Hán - Từ đơn: đầu, phòng, cao, tuyết, bang, - Ít nhiều còn gây cảm giác thần .. khó hiểu, dùng trong hoàn - Từ phức: nhi đồng, phụ lão, địa cực, cảnh giao tiếp trang trọng tráng sĩ - Được Việt hóa gần như hoàn toàn: -Cách đọc và hình thức Từ Từ mượn các săm, lốp, bom, tăng,bia chính tả giống từ thuần Việt mượn ngôn ngữ - Nhiều từ phức: xà phòng, xi măng, các Châu Âu cà phê,ban công,ô tô được dùng ngôn phổ biến, ngữ - Viết nguyên dạng ngôn khác Từ mượn - video, smartphone, internet ngữ gốc tiếng Pháp, - ô-xi, a-xit, ki-lô-gam,in-ter-net - Viết theo từng âm tiết, có Anh dấu gạch nối
8. TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ PHT SỐ 1 Nguồn gốc Ví dụ Dấu hiệu nhận biết Điểm tối Điểm đa chấm Từ mượn tiếng Hán (sử - Từ đơn: đầu, phòng, cao, tuyết, bang, - Cách viết như từ thuần Việt. dụng nhiều và có vai thần .. - Ý nghĩa khái quát 4 trò quan trọng nhất) - Từ phức: nhi đồng, phụ lão, địa cực,không - Ít nhiều còn gây cảm giác khó phận hiểu, dùng trong hoàn cảnh giao tiếp trang trọng Từ mượn các -Từ đơn săm, lốp, bom, tăng ngôn ngữ - Nhiều từ phức: xà phòng, xi măng, cà phê - cách đọc và hình thức chính tả 3 Từ Châu Âu được dùng phổ biến giống từ thuần Việt mượn các ngôn Từ mượn - video, smartphone, internet - Viết nguyên dạng ngôn ngữ 3 ngữ tiếng Pháp, - ô-xi, a-xit, ki-lô-gam. gốc khác Anh - Viết theo từng âm tiết, có dấu gạch nối
9. Mặt tích cực Mặt hạn chế của việc của việc mượn từ mượn từ
10. NHỮNG LƯU Ý KHI SỬ DỤNG TỪ MƯỢN - Chỉ mượn từ khi thật cần thiết - Tránh lạm dụng từ mượn để không gây khó hiểu, khó chịu cho người nghe và không làm mất đi sự trong sáng của Tiếng Việt.
11. Bài tập 1/Tr 86 Đọc đoạn văn trong SHS và thực hiện yêu cầu: Do kế hoạch phát triển công nghiệp thiếu bền vững, Trái Đất đang nóng dần lên, băng ở Bắc Cực và Nam Cực đang tan chảy, khiến nước biển dâng cao, nhấn chìm nhiều thành phố, làng mạc, nhiều cánh đồng màu mỡ. Tầng ô-dôn bị thủng nhiều chỗ, đất đai, nước, không khí bị ô nhiễm nặng nề, đe dọa sự sống của muôn loài.
12. PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 – BT 1 a,b / sgk.tr86 Từ mượn tiếng Hán Từ mượn tiếng Anh Từ gây cảm giác về từ mượn rõ nhất Dấu hiệu
13. PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 – BT 1 a,b / sgk.tr86 Từ mượn tiếng Hán Từ mượn tiếng Anh Từ gây cảm giác về từ mượn rõ nhất kế hoạch, phát triển, ô-dôn ô-dôn công nghiệp, không khí, ô nhiễm băng Dấu hiệu - cách đọc và hình thức - ô-dôn là từ có gạch Vì từ này có phần chính tả giống từ nối giữa các âm tiết gạch nối rất dễ nhận thuần Việt biết. - có tính chất khái quát về nghĩa
14. Tiêu chí đánh giá PHT số 2 Từ mượn tiếng Hán Từ mượn tiếng Anh Từ gây cảm giác về từ mượn rõ nhất kế hoạch, phát triển, công ô-dôn ô-dôn nghiệp, không khí, ô nhiễm, băng Dấu hiệu - có cách đọc và hình thức Vì từ ngữ này có phần chính tả giống từ thuần Việt ô-dôn là từ có gạch nối gạch nối rất dễ nhận biết. - có tính chất khái quát về giữa các âm tiết nghĩa Điểm tối 6 2 2 đa Điểm chấm
15. 1. Bài tập 1.c/ trang 86 - PHT Số 3 Từ có yếu tố Nghĩa của từ Từ có yếu tố Giải nghĩa của từ không nhiễm
16. 1. Bài tập 1/ trang 86 c. Một số từ có yếu tố không: Từ có yếu tố Nghĩa của từ không Không trung Chỉ khoảng không gian ở trên cao Không gian hình thức tồn tại cơ bản của vật chất (cùng với thời gian), trong đó các vật thể có độ dài và độ rông, chiều cao Không quân Từ chỉ một quân chủng (trong quân đội) hoạt động trên không nhằm bảo vệ vùng trời của một quốc gia Không tưởng Chỉ sự viển vông, không thiết thực hoặc việc khó thực hiện
17. 1. Bài tập 1/ trang 86 c. Một số từ có yếu tố không: * Một số từ có yếu tố không, nhiễm: Từ có yếu tố Giải nghĩa của từ nhiễm lây nhiễm Chỉ sự lan truyền của bệnh hoặc của một thói xấu nào đó từ người này, sang người khác. miễn nhiễm Chỉ trạng thái hay khả năng tránh được sự lây nhiễm truyền nhiễm Sự lây lan của dịch bệnh hay tính chất có thể lây lan của dịch bệnh nhiễm khuẩn Chỉ tình trạng một sinh vật bị vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể
18. Thảo luận cặp đôi Bài tập 2- Tr86 Qua việc thực hiện các yêu cầu trên, em rút ra nhận xét về đặc điểm của vốn từ tiếng Việt: tiếng Việt có vốn từ đa dạng và phong phú. Trong đó có từ mượn và từ thuần Việt. Từ mượn được vay mượn từ nhiều ngôn ngữ khác, vay mượn nhiều của tiếng Hán, tiếng Pháp, tiếng Anh. Chính sự vay mượn ngôn ngữ này, làm giàu thêm vốn từ tiếng Việt.
19. Bài tập nhanh: Phân loại các từ mượn sau và dịch sang từ thuần Việt: phụ mẫu, huynh đệ, pi-a-nô TỪ HÁN VIỆT NGÔN NGỮ ẤN - ÂU phụ mẫu = cha mẹ pi-a-nô = đàn dương cầm. huynh đệ = anh em.