Bài giảng Vật lí 6 - Bài 18: Sự nở vì nhiệt của chất rắn

Nội dung text: Bài giảng Vật lí 6 - Bài 18: Sự nở vì nhiệt của chất rắn

1. VẬT LÍ LỚP CHƯƠNG II. NHIỆT HỌC BÀI 18. SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN
2. BÀI 18. SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN 1. Làm thí nghiệm 1. Làm thí nghiệm Dùng dụng cụ vẽ ở hình 18.1. + Quả cầu kim loại + Vòng kim loại + Đèn cồn
3. BÀI 18. SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN 1. Làm thí nghiệm 1. Làm thí nghiệm Dùng dụng cụ vẽ ở hình 18.1. - Trước khi hơ nóng quả cầu kim + Quả cầu kim loại loại, thử thả xem + Vòng kim loại quả cầu có lọt qua + Đèn cồn vòng kim loại không. Nhận xét. - Dùng đèn cồn hơ nóng quả cầu kim loại trong 3 phút, rồi thử thả xem quả cầu có còn lọt qua vòng kim loại nữa không. Nhận xét. - Nhúng quả cầu đã được hơ nóng vào nước lạnh rồi thử thả cho nó lọt qua vòng kim loại. Nhận xét.
4. Bài 18: SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN 1. Làm thí nghiệm Tiến hành TN Bước1: Trước khi hơ nóng,thử thả quả cầu vào vòng kim loại. Nhận xét * NX :Trước khi hơ nóng quả cầu, quả cầu lọt qua vòng kim loại. Bước 2: Dùng đèn cồn hơ nóng quả cầu kim loại trong 3 phút, rồi thử thả xem quả cầu có còn lọt qua vòng kim loại nữa không. Nhận xét. * NX : Sau khi hơ nóng quả cầu, quả cầu không còn lọt qua Cm3 250 vòng kim loại. 200 150 100 Bước 3: Nhúng quả cầu đã được hơ 50 nóng vào nước lạnh rồi thử thả cho nó lọt qua vòng kim loại. Nhận xét. * NX : Sau khi nhúng quả cầu vào nước lạnh, quả cầu lại lọt qua vòng kim loại.
5. Bài 18: SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN 1. Làm thí nghiệm 2. Trả lời câu hỏi C1 Tại sao khi bị hơ nóng, quả cầu lại không lọt qua vòng kim loại. * TL : Vì quả cầu nở ra khi nóng lên. C2 Tại sao khi được nhúng vào nước lạnh, quả cầu lại lọt qua vòng kim loại. Cm3 * TL : Vì quả cầu co lại khi lạnh đi. 250 200 3. Rút ra kết luận 150 100 50 C3 Chọn từ thích hợp trong khung để điền vào chỗ trống của - nóng lên các câu sau : - lạnh đi a) Thể tích quả cầu khi quả cầu nóng lên. - tăng b) Thể tích quả cầu giảm khi quả cầu - giảm
6. BÀI 18. SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN 1. Làm thí nghiệm 1. Làm thí nghiệm 2. Trả lời câu hỏi 3. Rút ra kết luận 2. Trả lời câu hỏi 3. Rút ra kết luận Chú ý : Sự nở vì nhiệt theo chiều dài (sự nở dài) của vật rắn có nhiều ứng dụng trong đời sống và kĩ thuật.
7. BÀI 18. SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN 1. Làm thí nghiệm 1. Làm thí nghiệm 2. Trả lời câu hỏi 3. Rút ra kết luận 2. Trả lời câu hỏi 3. Rút ra kết luận Bảng bên ghi độ tăng chiều dài của Nhôm 0,12cm các thanh kim loại khác nhau có chiều dài ban đầu là 100cm khi Đồng 0,086cm nhiệt độ tăng thêm 500C. Sắt 0,060cm N Đ S Tăng nhiệt độ thêm 500C N Đ S C4 Từ bảng trên có thể rút ra nhận xét gì về sự nở vì nhiệt của các chất rắn khác nhau ? TL : Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác nhau. Nhôm nở nhiều nhất, rồi đến đồng, sắt.
8. BÀI 18. SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN 1. Làm thí nghiệm 1. Làm thí nghiệm 2. Trả lời câu hỏi 3. Rút ra kết luận 2. Trả lời câu hỏi  Chất rắn nở 3. Rút ra kết luận ra khi nóng lên, co lại khi  Chất rắn nở ra khi nóng lên, co lại lạnh đi. khi lạnh đi.  Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác  Các chất rắn khác nhau nở vì nhau. nhiệt khác nhau.
9. * Chú ý: Sự nở vì nhiệt theo chiều dài (sự nở dài) của vật rắn có nhiều ứng dụng trong đời sống và kĩ thuật.
10. • Giải thích: Khi ráp đường ray tàu hỏa, người ta thường đặt hai đầu thanh ray cách nhau chừng vài centimét để vào những ngày trời nắng, nhiệt độ tăng cao, các thanh ray nở ra không bị đội lên nhau làm hỏng đường tàu.
11. Ở giữa các nhịp cầu nối đều có những khe hở nhỏ
12. * Chú ý: Sự nở vì nhiệt theo chiều dài (sự nở dài) của vật rắn có nhiều ứng dụng trong đời sống và kĩ thuật. Tại sao tôn lợp nhà thường có dạng lượn sóng?
13. • Giải thích: Sở dĩ người ta thường chế tạo tôn lợp mái nhà có dạng hình gợn sóng mà không làm tôn phẳng là vì khi thời tiết nóng tôn có dạng gợn sóng sẽ dãn nở dễ dàng cò tôn phẳng khi dãn nở có thể làm cho mặt tôn bị vênh.
14. BÀI 18. SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN 1. Làm thí nghiệm 4. Vận dụng 2. Trả lời câu hỏi 3. Rút ra kết luận C5 Ở đầu cán (chuôi) dao, liềm bằng gỗ, thường có 4. Vận dụng một đai bằng sắt, gọi là cái khâu (H. 18.2) dùng để giữ chặt lưỡi dao hay lưỡi liềm. Tại sao khi lắp khâu, người thợ rèn phải nung nóng khâu rồi mới tra vào cán ?
15. BÀI 18. SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN 1. Làm thí nghiệm 4. Vận dụng 2. Trả lời câu hỏi 3. Rút ra kết luận C5 Ở đầu cán (chuôi) dao, liềm bằng gỗ, thường có  Chất rắn nở một đai bằng sắt, gọi là cái khâu (H. 18.2) dùng để giữ ra khi nóng chặt lưỡi dao hay lưỡi liềm. Tại sao khi lắp khâu, lên, co lại khi người thợ rèn phải nung nóng khâu rồi mới tra vào lạnh đi. cán ?  Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác lưỡi liềm cán (chuôi) dao nhau. cái khâu 4. Vận dụng Trả lời : Phải nung nóng khâu dao, liềm vì khi được nung nóng, khâu nở ra dễ lắp vào cán, khi nguội đi khâu co lại xiết chặt vào cán.
16. BÀI 18. SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN 1. Làm thí nghiệm 4. Vận dụng 2. Trả lời câu hỏi 3. Rút ra kết luận C6 Hãy nghĩ cách làm cho quả cầu trong thí nghiệm  Chất rắn nở ở hình 18.1, dù đang nóng vẫn có thể lọt qua vòng ra khi nóng kim loại. Hãy làm thí nghiệm kiểm chứng. lên, co lại khi lạnh đi.  Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác nhau. 4. Vận dụng Trả lời : Nung nóng vòng kim loại.
17. BÀI 18. SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN 1. Làm thí nghiệm 4. Vận dụng 2. Trả lời câu hỏi 3. Rút ra kết luận C7 Hãy tự trả lời câu hỏi đã nêu ra ở đầu bài  Chất rắn nở học. Biết rằng, ở Pháp tháng Một đang là mùa ra khi nóng Đông, còn tháng Bảy đang là mùa Hạ. lên, co lại khi lạnh đi. Mùa hè Mùa đông  Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác nhau. 4. Vận dụng Trả lời : Vào mùa Hạ nhiệt độ tăng lên, thép nở ra, làm cho tháp cao lên.
18. BÀI 18. SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN 1. Làm thí nghiệm Ghi nhớ : 2. Trả lời câu hỏi 3. Rút ra kết luận  Chất rắn nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh  Chất rắn nở đi. ra khi nóng lên, co lại khi  Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác lạnh đi. nhau.  Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác nhau. 4. Vận dụng
19. BÀI 18. SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN 1. Làm thí nghiệm Bài tập 2. Trả lời câu hỏi 3. Rút ra kết luận 18.1. Hiện tượng nào sau đây sẽ xảy ra khi  Chất rắn nở nung nóng một vật rắn ? ra khi nóng lên, co lại khi A. Khối lượng của vật tăng. lạnh đi.  Các chất rắn B. Khối lượng của vật giảm. khác nhau nở vì nhiệt khác C.Khối lượng riêng của vật tăng. nhau. D.Khối lượng riêng của vật giảm. 4. Vận dụng Ghi nhớ
20. BÀI 18. SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN 1. Làm thí nghiệm Bài tập 2. Trả lời câu hỏi 3. Rút ra kết luận 18.2. Một lọ thủy tinh được đậy bằng nút thủy  Chất rắn nở tinh. Nút bị kẹt. Hỏi phải mở nút bằng cách ra khi nóng lên, co lại khi nào trong các cách sau đây ? lạnh đi. A. Hơ nóng nút.  Các chất rắn khác nhau nở B. Hơ nóng cổ lọ. vì nhiệt khác nhau. C.Hơ nóng cả nút và cổ lọ. 4. Vận dụng D.Hơ nóng đáy lọ. Ghi nhớ
21. Dặn dò • Về nhà học bài, đọc phần có thể em chưa biết. • Làm các bài tập 18.1 – 18.5 SBT. • Xem trước Bài 19. Sự nở vì nhiệt của chất lỏng.