Giáo án Khoa học tự nhiên 6 (Kết nối tri thức) - Bài 34: Các hình dạng nhìn thấy của mặt trăng - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ

Nội dung text: Giáo án Khoa học tự nhiên 6 (Kết nối tri thức) - Bài 34: Các hình dạng nhìn thấy của mặt trăng - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ

1. Ngày soạn Ngày dạy Lớp Tiết 25/04/2024 04/05/2024 6E 3,4 08/05/2024 4,5 BÀI 34. CÁC HÌNH DẠNG NHÌN THẤY CỦA MẶT TRĂNG Môn học: KHTN - Lớp: 6 Thời gian thực hiện: 04 tiết (129-132) I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Học xong bài này, các em có thể: - Nhận biết được một số hình dạng nhìn thấy cơ bản của Mặt trăng. - Thiết kế mô hình thực tế (hoặc hình vẽ) để giải thích được một số hình dạng nhìn thấy của Mặt trăng trong Tuần trăng. 2. Năng lực - Năng lực chung: Năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác. - Năng lực KHTN: Nhận biết và nêu được tên các sự vật, hiện tượng, khái niệm, quy luật, quá trình tự nhiên. 3. Phẩm chất: Hình thành và phát triển phẩm chất chăm chỉ, trách nhiệm. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Giáo viên: - Tranh, ảnh về một số hình dạng khác nhau của Mặt Trăng - Mô hình Mặt Trăng, Mặt Trời 2. Học sinh : Sgk, vở ghi chép. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU) a) Mục tiêu: Cho HS tìm hiểu để nhận biết một số hình dạng khác nhau của Mặt trăng b) Nội dung: GV cho HS tìm hiểu về hình dạng Mặt trăng c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS. d) Tổ chức thực hiện: - GV cho HS đọc bài thơ Trăng Sáng, hoặc bài đồng dao về Mặt Trăng và yêu cầu học sinh cho biết Mặt Trăng đã được ví như những vật gì. Em hãy điền vào bảng sau với cột K (những điều em đã biết về Mặt Trăng), cột W (những điều em mong muốn biết).
2. K W - Sau đó cho HS quan sát một số hình dạng nhìn thấy của mặt trăng. - GV dẫn dắt HS vào bài học: Tại sao vào các ngày khác nhau, ta có thể nhìn thấy Mặt trăng có hình dạng khác nhau? Chúng ta cùng tìm hiểu ở bài học hôm nay. B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động 1: Mặt Trăng chuyển động xung quanh Trái đất a) Mục tiêu: HS nhận biết được Mặt trăng chuyển động xung quanh Trái Đất. b) Nội dung: GV cho HS tìm hiểu, quan sát, trả lời. c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS. d) Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ 1. Mặt Trăng chuyển động xung quanh Trái Đất - GV yêu cầu HS quan sát hình 34.2 SGK và nhận xét về chuyển động của Mặt Trăng Ta nhìn thấy Mặt Trăng với các hình dạng khác nhau nhưng trên thực tế chỉ có một Mặt Trăng. Khi Mặt Trăng chuyển động xung quanh Trái Đất, hình dạng nhìn thấy của Mặt Trăng thay đổi theo ngày vì ở các ngày khác nhau, từ Trái Đất chúng ta nhìn nó với các góc khác nhau. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ - HS tìm hiểu, trả lời câu hỏi Bước 3: Báo cáo, thảo luận - GV gọi đại diện HS trình bày kết quả. - GV mời HS khác nhận xét và bổ sung.
3. Bước 4: Kết luận, nhận định - GV nhận xét, kết luận. Hoạt động 2: Mặt Trăng không phát sáng mà phản chiếu ánh sáng mặt trời tới Trái Đất a) Mục tiêu: HS biết được rằng Mặt Trăng không phát sáng mà phản chiếu ánh sáng mặt trời tới Trái Đất. b) Nội dung: GV hướng dẫn, HS quan sát, tìm hiểu và trả lời câu hỏi. c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS. d) Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ 2. Mặt Trăng không phát sáng mà phản chiếu ánh sáng mặt trời tới Trái Đất - GV chia lớp thành một số nhóm và đặt câu hỏi cho HS thảo luận: Các em Chúng ta nhìn thấy Mặt Trăng rõ hơn vào thường nhìn thấy Mặt Trăng vào buổi buổi tối so với khi nhìn vào ban ngày (sáng tối, nhưng có bao giờ chúng ta có thể sớm hay chiều tối). Điều này là do Mặt nhìn thấy Mặt Trăng vào ban ngày? Trăng không phát sáng. Chúng ta nhìn thấy Mặt Trăng là do Mặt Trăng phản chiếu ánh Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ sáng từ Mặt Trời. Ánh sáng phản chiếu từ - HS thảo luận, tìm ra câu trả lời bằng Mặt Trăng yếu hơn rất nhiều so với ánh sự quan sát, hiểu biết của mình. sáng trực tiếp từ Mặt Trời đến Trái Đất. Do đó, ban đêm, ta thấy Mặt Trăng rõ hơn Bước 3: Báo cáo, thảo luận khi thấy nó ban ngày. Đôi khi, Mặt Trăng - Đại diện HS trình bày theo ý kiến xuất hiện trên bầu trời vào ban ngày (chiều muộn khi trăng lưỡi liềm đầu tháng hoặc Bước 4: Kết luận, nhận định sáng sớm vào những hôm trăng lưỡi liềm - GV nhận xét, chuẩn kiến thức bài cuối tháng). học. Hoạt động 3: Giải thích hình dạng nhìn thấy của Mặt trăng bằng mô hình a) Mục tiêu: HS quan sát mô hình, hiểu và giải thích được các hình dạng khác nhau của Mặt trăng.
4. b) Nội dung: GV cho HS quan sát, tìm hiểu và trả lời câu hỏi. c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS. d) Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ 3. Giải thích hình dạng nhìn thấy của Mặt trăng bằng mô hình - GV yêu cầu HS đưa dụng cụ đã chuẩn bị đặt lên bàn. Kết quả quan sát: - GV hướng dẫn HS thực hiện theo các - Khi nhìn quả bóng qua khe ở phía bước sau: đối diện với thành bên với Mặt Trời, ta không thể nhìn thấy một nửa được + Bước 1. Treo quả bóng vào giữa hộp. chiếu sáng của quả bóng. Ở vị trí này Quả bóng tượng trưng cho Mặt Trăng. tương đương với ngày ta không nhìn + Bước 2. Khoét một lỗ tròn để đặt vừa thấy Mặt Trăng. Đó là ngày không đèn pin ở một thành bên của hộp. Đèn pin Trăng. tượng trưng cho Mặt Trời chiếu sáng vào - Khi nhìn quả bóng qua khe cùng Mặt Trăng. thành bên với Mặt Trời, ta sẽ nhìn + Bước 3. Khoét bốn khe nhỏ ở bốn thành thấy toàn bộ một nửa quả bóng được bên của hộp. Bốn khe này có thể thiết kế chiếu sáng. Vị trí này tương đương như kiểu chớp lật, khi không quan sát thì với ngày chúng ta nhìn thấy một Mặt có thể đặt khe ở trạng thái đóng để hộp Trăng tròn. luôn luôn kín và không bị ảnh hưởng bởi - Khi nhìn quả bóng qua hai khe ở ánh sáng của phòng học. thành bên của hộp, ta chỉ nhìn thấy + Bước 4. Bật đèn pin và lần lượt đặt mắt một nửa của một nửa quả bóng được ở bốn khe trên mặt bên của hộp để quan chiếu sáng. Ở vị trí này tương đương sát quả bóng. với ngày ta nhìn thấy một nửa Mặt Trăng tròn. Đó là ngày nửa Trăng. - GV yêu cầu HS quan sát ở các góc khác nhau và đưa ra kết luận. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
5. - HS thực hiện, quan sát, rút ra kết luận Bước 3: Báo cáo, thảo luận - GV mời đại diện HS trình bày theo ý kiến trước lớp. - GV mời HS khác nhận xét và bổ sung. Bước 4: Kết luận, nhận định - GV nhận xét, chuẩn kiến thức bài học. Hoạt động 4: Xây dựng mô hình mô tả các hình dạng khác nhau của Mặt Trăng a) Mục tiêu: Góp phần hình thành các năng lực chung, năng lực tự nhiên và hình thành, phát triển phẩm chất trách nhiệm. b) Nội dung: GV cho HS thực hành, tìm hiểu và trả lời câu hỏi. c) Sản phẩm: Kết quả thực hiện của HS d) Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ 4. Xây dựng mô hình mô tả các hình dạng khác nhau của Mặt - GV hướng dẫn cho HS chuẩn bị các Trăng dụng cụ: - Bốn hình dạng cơ bản của Mặt + 1 quả bóng bay màu trắng tượng trưng trăng: cho Mặt Trăng. + 1 bút dạ viết bảng màu đen. + 1 hình Mặt Trời. Bơm căng quả bóng bay và dùng bút dạ màu đen tô đen một nửa quả bóng bay. Một nửa màu trắng mô tả cho phần của => Tuỳ theo các vị trí khác nhau giữa Mặt Trăng được Mặt Trời chiếu sáng Trái Đất, Mặt Trăng và Mặt Trời mà (hình 1a). Nửa màu đen mô tả cho nửa
6. còn lại của Mặt Trăng không được Mặt trên Trái Đất nhìn thấy hình dạng Trời chiếu sáng (hình 1b). khác nhau của Mặt Trăng. - GV hướng dẫn HS tiến hành quan sát mô hình Mặt Trăng với sự tham gia của hai bạn khác nhau: Bạn A đứng yên cầm mô hình Mặt Trời. HS đứng cách bạn A một khoảng 3 m. Bạn B đứng cách HS một khoảng 2 m. Bạn B cầm quả bóng bay chuyển động xung quanh HS theo một đường tròn lần lượt từ các vị trí 1 đến 4 như trong hình 2. Chú ý là nửa trắng của quả bóng bay luôn luôn hướng về phía bạn cầm mô hình Mặt Trời. - GV hướng dẫn HS vẽ lại , gọi tên hình dạng của mặt trăng mà HS quan sát thấy. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ - HS thực hiện, quan sát, vẽ lại đủ 4 hình dạng cơ bản của mặt trời Bước 3: Báo cáo, thảo luận - Gv mời đại diện HS trưng bày hình vẽ, trình bày ý kiến trước lớp. - GV mời HS khác nhận xét và bổ sung. Bước 4: Kết luận, nhận định - GV nhận xét, chuẩn kiến thức bài học. C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a) Mục tiêu: Luyện tập kiến thức đã học b) Nội dung: GV giao nhiệm vụ, HS vận dụng kiến thức thực hiện
7. c) Sản phẩm: Kết quả thực hiện của HS d) Tổ chức thực hiện: - GV chia lớp thành các nhóm và yêu cầu: Vẽ sơ đồ các vị trí của Mặt Trời, Mặt Trăng và Trái Đất khi chúng ta nhìn thấy một nửa mặt trăng. - HS hình thành nhóm, xác định các yếu tố cần vẽ, thực hiện nhiệm vụ, trình bày sản phẩm của nhóm mình. - GV nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện của HS. D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG a) Mục tiêu: Quan sát vào thực tế để thấy được sự khác nhau về hình dạng của Mặt Trăng b) Nội dung: GV giao nhiệm vụ, HS hoàn thiện tại nhà. c) Sản phẩm: Kết quả thực hiện của HS d) Tổ chức thực hiện: - GV chia nhóm, yêu cầu HS: Về nhà quan sát trăng từ ngày mồng 8 đến ngày 15 để thấy được hình dáng khác nhau của Mặt Trăng. - GV yêu cầu HS chia sẻ những điều mình quan sát được vào tiết học khác. - HS tiếp nhận nhiệm vụ, GV nhận xét, đánh giá tiết học.