Giáo án Ngữ văn 6 (Kết nối tri thức) - Tiết 13, Văn bản 3: Bắt nạt - Năm học 2023-2024

Nội dung text: Giáo án Ngữ văn 6 (Kết nối tri thức) - Tiết 13, Văn bản 3: Bắt nạt - Năm học 2023-2024

1. Ngày dạy: 23/9/2023 TIẾT 13 VĂN BẢN 3: BẮT NẠT (Nguyễn Thế Hoàng Linh) I. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: - Tiết 12: HS nhận biết được sự khác nhau về thể loại của văn bản truyện và văn bản thơ, đọc hiểu đoạn thơ 1. - Tiết 13: Tiếp tục nhận biết và phân tích được giá trị nghệ thuật và giá trị nội dung của bài thơ. 2. Năng lực - Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự quản bản thân, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác - Năng lực thu thập thông tin liên quan đến văn bản Bắt nạt; - Năng lực trình bày suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân về văn bản Bắt nạt; - Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về thành tựu nội dung, nghệ thuật, ý nghĩa truyện; - Năng lực phân tích, so sánh đặc điểm nghệ thuật của truyện với các truyện có cùng chủ đề. 3. Phẩm chất: - Giúp học sinh có thái độ đúng đắn trước hiện tượng bắt nạt, xây dựng môi trường học đường lành mạnh, an toàn, hạnh phúc. II. Thiết bị dạy học và học liệu 1. Chuẩn bị của GV - Giáo án; - Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi; - Tranh ảnh về nhà thơ, hình ảnh; 2. Chuẩn bị của HS: SGK, SBT Ngữ văn 6, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi. III. Tiến trình dạy học 1.Ổn định tổ chức 2. Kiểm tra bài cũ: Gv tổ chức chơi trò chơi mang tên " Câu cá" Bằng việc trả lời các câu hỏi trắc nghiệm kiểm tra kiến thức của HS tiết 1 Câu 1: Đâu không phải hoạt động mà tác giả gợi ý làm thay vì Bắt nạt? A. Ăn mù tạt B. Nhảy híp-hóp C. Chơi bóng D. Học hát Câu 2: Nguyễn Thế Hoàng Linh sáng tác từ năm bao nhiêu tuổi? A. 12 B. 13 C. 14 D. 15 Câu 3 : Đâu là đặc điểm thơ Nguyễn Thế Hoàng Linh viết cho trẻ em? A. Hồn nhiên B. Vui tươi C. Trong trẻo D. Tất cả các đáp án trên Câu 4: Bài thơ Bắt nạt trích từ tác phẩm nào?
2. A. Bé tập tô B. Ra vườn nhặt nắng C. Uống một ngụm nước biển D. Mầm sống Câu 4: Trong bài thơ Bắt nạt, tác giả nhận định Bắt nạt là gì? A. Là hèn B. Là ngốc C. Là xấu D. Là sai Câu 5: Thể thơ của Bắt nạt là A. Thơ 4 chữ B. Thơ 5 chữ C. Thơ 7 chữ D. Thơ 8 chữ 3/ Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Hoạt động 1: Khởi động II/ Khám phá văn bản Hoạt động 2: Khám phá văn bản 1/ Thái độ của nhân vật "tớ" với bắt Chiếu khổ 2,3,4 nạt 2/ Những việc nên làm thay vì hành H: Trong khổ thơ 2,3,4 thay vì hành động bắt nạt động bắt nạt ( khổ thơ 2,3,4 theo quan điểm của tác giả, tác giả khuyên chúng ta nên làm gì? H:Lời khuyên này được thể hiện ở những câu thơ nào? HS: "Tại sao không học hát - Tác giả khuyên chúng ta học tập trau Nhảy hip-hóp cho hay” dồi kiến thức thay vì bắt nạt. H:Hơn thế nữa nhà thơ trẻ Nguyễn Thế Hoàng Linh còn khuyên chúng ta nên trải nghiệm và tôi luyện bản thân ở những lời thơ nào? HS: "Sao không ăn mù tạt. - Khuyên chúng ta nên trải nghiệm và Đối diện thử thách đi” tôi luyện bản thân H:Nhắc lại nghĩa của từ “mù tạt”và từ đó em thấy “mù tạt”biểu trưng cho điều gì trong cuộc sống? HS: “mù tạt”là gia vị được chế biến từ cây họ cải có vị cay nồng – tượng trưng cho những thử thách trong cuộc đời nếu vượt qua được chúng ta sẽ ngày càng trở nên trưởng thành và vững vàng hơn H:Không chỉ vậy tác giả còn khuyên chúng ta hãy yêu thương mọi người đặc biệt là những người có tính cách nhút nhát, Vì sao lại như vậy? HS:Những bạn có tính cách nhút nhát thường có xu - Khuyên chúng ta hãy yêu thương hướng thu mình, ngại ngùng khi tiếp xúc vì thế dễ
3. bị bắt nạt cao hơn. mọi người đặc biệt là những người có tính cách nhút nhát H: Bắt nạt là thói xấu có thể gây ra tổn thương, nỗi sợ hãi ,thậm chí để lại hậu quả nặng nề nghiêm trọng nhưng trong bài thơ tác giả nói về vấn đề này với giọng điệu, lời thơ như thế nào? GV chiếu các câu thơ trên bảng chiếu “Tại sao không học hát. Nhảy híp-hóp cho hay. Sao không ăn mù tạt? Sao không trêu mù tạt? Những bạn nào nhút nhát. Thì là giống thỏ non” H:Em hãy cho biết tác dụng của cách nói hài hước, hình ảnh ngộ nghĩnh này là gì? HS.Dự kiến trả lời: Cách nói hài hước ngộ nghĩnh - Lời thơ hài hước, hình ảnh ngộ khiến cho câu chuyện về bắt nạt trở nên nhẹ nhàng nghĩnh, giọng thơ hồn nhiên,dí dóm, hơn, người đọc tiếp nhận và được cảm hóa bài thơ nhẹ nhàng và sâu sắc không chỉ khiến sâu sắc hơn cho câu chuyện dễ tiếp nhận mà còn mang đến một cách nhìn thân thiện, GV: Bắt nạt là thói xấu có thể gây ra tổn thương, bao dung. nỗi sợ hãi tham chí cả hậu quả nặng nề nhưng trong bài thơ nội dung bắt nạt với giọng điệu hồn nhiên dí dỏm, thân thiện, cách nói tiếng cười hài hước không chỉ khiến cho câu chuyện dễ tiếp nhận mà còn mang đến một cách nhìn thân thiện, bao dung hơn. GV chuyển ý: sau khi nêu lên những việc làm và ý nghĩa thay vì hành động bắt nạt, tác giả đã phủ định hành động đó như thế nào phần 3 của văn bản giúp ta hiểu rõ hơn GV yêu cầu HS đọc khổ thơ 5,6 trên bảng chiếu HS nghe và chuẩn bị nhận nhiệm vụ phần 3 của văn 3. Sự phủ định mạnh mẽ về việc bắt bản. nạt ( khổ thơ 5,6) GV chiếu khổ thơ 5,6 H:Trong hai khổ thơ cụm từ nào được nhắc đi nhắc lại? Cụm từ ấy được nhắc lại mấy lần? Hs: 6 lần .Kết hợp với khổ thơ đầu cụm từ này nhắc lại 7 lần - Nghệ thuật: điệp ngữ cụm từ “đừng H: Với ý nghĩa phủ định nhắc lại 6 lần trong hai bắt nạt” nhắc nhở, thể hiện thái độ khổ thơ đã tạo thành điệp ngữ. Vậy điệp ngữ: đừng kiên quyết phủ định đối với thói xấu
4. bắt nạt thể hiện điều gì”? bắt nạt. HS: Thái độ kiên quyết phủ định thói xấu bắt nạt của tác giả, gạt bỏ thói xấu bắt nạt ra khỏi xã hội H: Trong hai khổ thơ này ngoài việc sử dụng nghệ thuật điệp ngữ tác giả còn sử dụng thành công nghệ thuật liệt kê. Hãy chỉ ra những đối tượng được liệt kê không nên bắt nạt? - Đối tượng liệt kê không nên bắt nạt: - Dự kiến sản phẩm: "người lớn, trẻ con, nước khác, mèo, Đối tượng liệt kê không nên bắt nạt là "người lớn, chó, cái cây" trẻ con, nước khác, mèo, chó, cái cây" GV: Ta tưởng bắt nạt chỉ đơn giản diễn ra giữa người với người nhưng nhà thơ trẻ Nguyễn Thế Hoàng Linh còn mở rộng đối tượng của sự bắt nạt đó là “nước khác, chó mèo, cái cây” H:Những đối tượng đó tượng trưng cho điều gì? - Dự kiến sản phẩm: "Nước khác " là sự phản đối chiến tranh yêu chuộng hòa bình. "Chó mèo " không được ngược đãi động vật "Cái cây" tượng trưng cho thiên nhiên chúng ta không được bắt nạt không được tàn phá cần chăm sóc bảo vệ H:Theo tư tưởng và quan điểm của tác giả chúng ta không được bắt nạt tất cả sự vật xung quanh mình, vậy ta phải sống như thế nào? - Bài học: Sống chan hòa, nhân ái, đoàn kết yêu thương , sẵn sàng giúp HS bộc lộ: Sống chan hòa, nhân ái, đoàn kết yêu đỡ, bênh vực những bạn yếu hơn thương để cuộc sống mang lại niềm vui hạnh phúc mình. không còn khổ đau do bạo hành hay chiến tranh, thiên tai gây ra. GV chuyển ý -Cuối cùng là lời nhắn nhủ của tác giả như thế nào chúng ta đi tìm hiểu hai khổ cuối của bài thơ GV yêu cầu HS đọc hai khổ thơ cuối trên bảng 4. Lời nhắn nhủ của tác giả chiếu HS đọc, HS khác lắng nghe H:Lời nhắn nhủ của tác giả thể hiện qua hai khổ thơ cuối đó là lời nhắn nhủ chúng ta điều gì? HS: Bảo vệ bạn bị bắt nạt - Bảo vệ, bênh vực bạn bị bắt nạt «Bạn nào bắt nạn bạn tớ ngay »
5. H:Em hãy cho biết ý nghĩa câu thơ cuối “Vì bắt nạt rất hôi”? - Dự kiến sản phẩm: Với thái độ khuyên nhủ và - Tác giả nhắn gửi mọi người hành nhắn gửi mọi người hành động bắt nạt là hành động động bắt nạt là rất hôi, xấu xa cần loại xấu xa biểu hiện trực tiếp qua từ “rất hôi” cần loại bỏ ngay khỏi cuộc sống bỏ khỏi cuộc sống H:Qua phần tìm hiểu 8 khổ thơ của bài em hãy cho biết nhân vật "tớ" trong bài thể hiện thái độ như thế nào với các bạn bắt nạt và bị bắt nạt? - Dự kiến sản phẩm: + Thái độ với các bạn bắt nạt: Bắt nạt là xấu lắm, bất cứ ai trên đời/ Đều không cần bắt nạt; Vẫn không thích bắt nạt/Vì bắt nạt rất hôi ; Đừng bắt nạt bạn ơi; Sao không trêu mù tạt; Tại sao không học hát/Nhảy híp-hóp cho hay? +Thái độ với các bạn bị bắt nạt: Những bạn nào nhút hát/ Thì là giống thỏ non/Trông đáng yêu đấy chứ; Bạn nào bắt nạt bạn/Cứ đưa bài thơ này/Bảo nếu thích bắt nạt/Thì đến gặp tớ ngay. =>Thái độ của nhân vật “tớ” rất rõ ràng: phê bình ->Dù là đối tượng nào, các bạn bắt nạt thẳng thắn, phủ định một cách mạnh mẽ chuyện bắt hay bị bắt nạt tác giả đều thể hiện thái nạt nhưng vẫn cởi mở, thân thiện, trò chuyện tâm độ bao dung, khuyên nhủ một cách tình và dí dỏm, hài hước với các bạn bắt nạt. nhẹ nhàng ko lên án gay gắt, khô Với các bạn bị bắt nạt, nhân vật thể hiện sự gần gũi, cứng. tôn trọng, yêu mến, sẵn sàng bênh vực. ? Em có đồng tình với quan điểm của tác giả không? Vì sao? HS.Đồng tình.Bởi vì không chỉ bạn bị bắt nạt cần được bênh vực, bảo vệ mà cả những bạn có thói quen bắt nạt cũng cần được giúp đỡ - GV đặt câu hỏi: Bài thơ "Bắt nạt" nêu lên những III. Tổng kết nội dung gì? 1. Nội dung, ý nghĩa - HS tiếp nhận nhiệm vụ. - Bài thơ nói về hiện tượng bắt nạt – - Dự kiến sản phẩm: một thói xấu cần phê bình và loại bỏ. + Bài thơ nói về hiện tượng bắt nạt – một thói xấu Qua đó, mỗi người cần có thái độ cần phê bình và loại bỏ. Qua đó, mỗi người cần có đúng đắn trước hiện tượng bắt nạt, thái độ đúng đắn trước hiện tượng bắt nạt, xây dựng xây dựng môi trường học đường lành môi trường học đường lành mạnh, an toàn, hạnh mạnh, an toàn, hạnh phúc. phúc. 2. Nghệ thuật ? Để thể hiện nội dung trên tác giả đã sử dụng - Thể thơ 5 chữ. những nghệ thuật nào? - Giọng điệu: hồn nhiên, dí dỏm, thân thiện, khiến câu chuyện dễ tiếp nhận - HS tiếp nhận nhiệm vụ. mà còn mang đến một cách nhìn thân - Dự kiến sản phẩm: thiện, bao dung.
6. +Thể thơ 5 chữ. +Giọng điệu: hồn nhiên, dí dỏm, thân thiện, khiến câu chuyện dễ tiếp nhận mà còn mang đến một cách nhìn thân thiện, bao dung. Câu hỏi vận dụng: IV/ Luyện tập H. Mỗi chúng ta có thể từng bị bắt nạt, chứng kiến cảnh bắt nạt hoặc từng bắt nạt người khác. Hãy cho biết em đã làm gì khi ở vào một trong các tình huống trên? Giải thích vì sao? - GV chia lớp thành 3 nhóm, phát phiếu học tập. - HS tiếp nhận nhiệm vụ. - HS thảo luận theo nhóm và trả lời từng câu hỏi; - Dự kiến sản phẩm: +Nếu bị bắt nạt : Chia sẻ và tìm trợ giúp từ bạn bè, thầy cô, gia đình + Nếu chứng kiến chuyện bắt nạt: Can ngăn kẻ bắt nạt và bênh vực người bị bắt nạt. + Nếu mình là kẻ bắt nạt : Nhận ra đó là hành vi xấu cần từ bỏ, cảm thấy ân hận và xin lỗi người bị bắt nạt. Hoạt động 3: Viết kết nối với đọc: BTVN V. Viết kết nối với đọc. Viết đoạn văn (5 – 7 câu) nêu suy GV yêu cầu HS viết một đoạn văn ngắn (5 đến 7 nghĩ của em về hiện tượng bắt nạt dòng), nêu suy nghĩ của em về hiện tượng bắt nạt trong học đường. trong học đường. HS suy nghĩ viết bài theo yêu cầu gợi ý H:Khi học xong bài thơ “Bắt Nạt”em đã thay đổi như thế nào về chuyện bắt nạt? Bày tỏ ý kiến của mình bằng một số câu văn? GV Qua bài học, các em thể vẽ tranh, viết kịch bản ngắn và đóng kịch hướng tới các tình huống em đã trải qua, hoặc chứng kiến chuyện bắt nạt để gửi găm suy nghĩ, quan điểm về chuyện bắt nạt. 4.Củng cố, HD về nhà: (2’) -Thái độ phủ định của nhân vật tớ? -Bài học rút ra qua văn bản này là gì?. - Chuẩn bị Viết bài văn kể về trải nghiệm của em.