Giáo án Ngữ Văn Lớp 6 - Bài 4,Tiết 45+46: Văn bản 1: Bài học đường đời đầu tiên

Nội dung text: Giáo án Ngữ Văn Lớp 6 - Bài 4,Tiết 45+46: Văn bản 1: Bài học đường đời đầu tiên

1. CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC NGÀY HÔM NAY!
2. KHỞI ĐỘNG 1. Hãy chia sẻ với bạn về một chuyện đáng nhớ mà em từng trải qua. 2. Dựa vào nhan đề và ấn tượng ban đầu của bản thân khi đọc văn bản, em đoán xem “bài học đường đời đầu tiên” được nhân vật kể lại sau đây là bài học gì?
3. Bài 4. NHỮNG TRẢI NGHIỆM TRONG ĐỜI
4. TIẾT 45, 46: VĂN BẢN 1: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
5. NỘI DUNG BÀI HỌC I. Trải nghiệm cùng văn bản 1. Truyện 2. Truyện đồng thoại 3. Tác giả Tô Hoài 4. Văn bản: Bài học đường đời đầu tiên II. Đọc hiểu văn bản III. Tổng kết
6. I. Trải nghiệm cùng văn bản 1. Truyện: là một loại tácTheophẩm emvăn truyệnhọc kể kháclại thơmột chỗcâu chuyện, có cốt truyện, nhân vật, không gian,nào?thời gian, hoàn cảnh diễn ra các sự việc. Thế nào là truyện đồng thoại? Đối tượng của truyện đồng thoại 2. Truyện đồng thoại (Sgk/là 81ai?) là truyện viết cho trẻ em (thiếu nhi), có nhân vật thường là loài vật hoặc đồ vật được nhân cách hóa. Các nhân vật này vừa mang những đặc tính vốn có của loài vật hoặc đồ vật vừa thể hiện đặc điểm của con người. Cốt truyện: gồm các sự kiện chính được sắp xếp theo một trình tự nhất định: có mở đầu, diễn biến và kết thúc.
7. I. Trải nghiệm cùng văn bản Hãy đọc SGK trang 89 và cho biết những nét cơ bản về 3. Tác giả: Tô Hoài nhà văn Tô Hoài và sự nghiệp sáng tác của ông? Em biết những tác phẩm nào của Tô Hoài? - Tên thật: Nguyễn Sen (1920 – 2014) - Quê quán: Hà Nội - Ông là nhà văn có vốn sống rất phong phú, năng lực quan sát và miêu tả tinh tế, lối văn giàu hình ảnh, nhịp điệu, ngôn ngữ chân thực, gần gũi với đời sống.
8. 4. Tác phẩm • Dế Mèn phiêu lưu kí là truyện đồng thoại, viết cho trẻ em. Qua phần chuẩn bị bài ở nhà, • Sáng tác: 1941 hãy cho biết Dế mèn phiêu lưu kí được Tô Hoài sáng tác năm nào? Thuộc loại truyện gì?
9. II. Đọc - hiểu văn bản 1. Đọc, tìm hiểu chú thích Em hãy nêu vị trí của đoạn trích trong tác phẩm? Kể tóm tắt nội dung đoạn trích.
10. Bố cục: 2 phần(Sgk) Nêu bố cục văn bản Bố cục: 2 phần(Sgk) Phần 2: Đoạn còn Phần 1: Từ đầu -> thiên hạ: Miêu tả lại: Diễn biến câu hình dáng, tính chuyện về bài học cách Dế Mèn. đường đời đầu tiên của Dế Mèn.
11. 2. Phân tích Khi nói về một nhân vật, cụ thể là loài vật, ta có thể nêu lên những đặc điểm nào của nhân vật đó? → Đặc điểm hình dáng, cử chỉ, hành động, tính cách của nhân vật đó.
12. a. Hình dáng và tính cách nhân vật Dế Mèn THẢO LUẬN NHÓM Nhiệm vụ: Các nhóm hoàn thành phiếu HT số 1 về hình dáng và tính cách của Dế Mèn Ngoại hình Dế Hành động của Ngôn ngữ của Dế Tâm trạng của Dế Mèn Dế Mèn Mèn Mèn
13. a. Hình dáng và tính cách nhân vật Dế Mèn Ngoại hình Hành động của Dế Mèn Ngôn ngữ Tâm trạng Dế Mèn của Dế Mèn của Dế Mèn Đôi càng mẫm + Nhai ngoàm ngoạm. Gọi Dế Choắt Hãnh hiện, tự bóng, vuốt + Co cẳng lên, đạp phanh là “chú mày” hào cho là cứng, nhọn phách vào các ngọn cỏ; với giọng điệu mình đẹp, hoắt, cánh dài, + Đi đứng oai vệ; khinh khỉnh. cường tráng răng đen + Quát mấy chị Cào Cào ngụ và giỏi. nhánh, râu dài ngoài đầu bờ; thỉnh thoảng, uốn cong, ngứa chân đá một cái, ghẹo hùng dũng. anh Gọng Vó lấm láp vừa ngơ ngác dưới đầm lên. => Dế Mèn là một chàng thanh niên trẻ trung, yêu đời, tự tin nhưng vì tự tin quá mức về vẻ bề ngoài và sức mạnh của mình dẫn đến kiêu căng, tự phụ, hống hách, cậy sức bắt nạt kẻ yếu.
14. a. Hình dáng và tính cách nhân vật Dế Mèn Nhận Dếxét Mèn: là nhân vật có tính cách + ChàngnhưDế thếkhỏenào?mạnhEm, cườngcó nhậntráng,xét trẻgìtrung, yêu đời. + Kiêu căng, tự phụ, hống hách, cậy sức bắt nạt kẻ yếu. về cách sử dụng từ ngữ, các Nghệbiện thuật:pháp nghệ thuật, trình tự + Kể chuyện kết hợp miêu tả. miêu tả của tác giả về nhân vật + So sánh, tính từ gợi hình gợi tả (mẫm bóng, nhọn hoắt,DếbóngMèn?mỡ, đen nhánh ) + Từ ngữ chính xác, sắc cạnh với nhiều động từ (đạp, nhai ) + Giọng văn sôi nổi.
15. b. Hình dáng, tính cách của Dế Choắt THẢO LUẬN NHÓM • Thời gian: 3 phút • Nhiệm vụ: Các nhóm hoàn thành phiếu HT số 2 về hình dáng và tính cách của Dế Choắt Ngoại hình Tính cách: Cách xưng hô Thái độ của Dế Mèn
16. b. Hình dáng, tính cách của Dế Choắt Ngoại hình: Tính cách: Cách xưng Thái độ của Dế Mèn : hô + Như gã nghiện + Dại dột, có “chú mày”. Coi thường, khinh khi, nhìn thuốc phiện. lớn mà không bạn với cái nhìn trịch + Cánh ngắn ngủn, có khôn. thượng. râu một mẩu, mặt mũi + Ăn ở bẩn ngẩn ngơ. thỉu, lôi thôi. → Ích kỉ, hẹp hòi, ngạo mạn, + Hôi như cú mèo. lạnh lùng trước hoàn cảnh khốn khó của đồng loại. ❖Khi Dế Choắt nhờ giúp đỡ (đào hang sâu, có đường sang hang của Dế Mèn phòng lúc hoạn nạn), Dế Mèn thẳng thừng từ chối, thậm chí còn miệt thị Dế Choắt: hôi hám →Dế Choắt trong mắt của Dế Mèn: Xấu xí, yếu ớt, lười nhác, bẩn thỉu.
17. c. Trò đùa của Dế Mèn và cái chết của Dế Choắt Lúc đầu Dế Mèn Hết coi thường DếHátChoắt véo, von,Dế xấc huênh hoang xược với chị Cốc trước Dế ChoắtMèn. lại gây sự với Cốc. Mục đích của việc gây sự? Sự việc đó diễn ra như thế nào? Diễn biến tâm lí và hành động của Sau đó chui tọt vào Dế Mèn?Khi Dế Choắt bị Cốc mổ hang vắt chân chữ thì DM nằm im thin thít, ngũ, nằm khểnh khi Cốc bay đi rồi mới dám yên trí đắc ý. mon men bò ra khỏi hang. → Dế Mèn hèn nhát tham sống sợ chết bỏ mặc bạn bè, không dám nhận lỗi.
18. d. Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn THẢO LUẬN CẶP ĐÔI + Chứng kiến cái chết ở Dế Choắt, Dế Mèn đã có những cảm xúc, suy nghĩ gì? Suy nghĩ đó cho thấy sự thay đổi nào ở Dế Mèn? + Từ những trải nghiệm đáng nhớ đó, DM đã rút ra được bài nào học gì? + Theo em sự hối hận của Dế Mèn có cần thiết không và có thể tha thứ được không? Vì sao?
19. d. Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn Nâng đầu Dế Choắt vừa thương, vừa ăn năn hối hận. Chôn xác Dế Dế Mèn thể Choắt vào hiện sự ân bụi cỏ um hận, hối lỗi. tùm. Tâm trạng Dế Mèn
20. d. Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn Hậu quả: Gây ra cái chết thảm thương cho Dế Choắt (Kẻ phải trực tiếp chịu hậu quả của trò đùa này là Dế Choắt). → Dế Mèn có sự biến đổi tâm lý: từ thái độ kiêu ngạo, hống hách sang ăn năn, hối hận => Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật sinh động, hợp lí.
21. d. Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn Sau khi Choắt chết, Dế Mèn đã tự rút ra bài học đường đời đầu tiên cho mình. Đó là bài Bài học về cáchhọc ứng gì? Theo xử ,em, lỗi lầm của sống khiêm tốnDế, biếtMèn cótôn thể tha thứBài được học về tình thân không? trọng người khác. ái, chan hòa. Sự hối hận của Dế Mèn là cần thiết vì kẻ biết lỗi sẽ tránh được lỗi. → Có thể tha thứ vì tình cảm của Dế Mèn rất chân thành.
22. III. Tổng kết + Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật và sức cuốn hút của tác phẩm? Nội 1. Nộidung,dung ý nghĩa– Ý nghĩa của văn: bản? - Vẻ đẹp+ Emcường học trángtập đượccủa Dếgì từMèn nghệ. Dế thuậtMèn kiêu căng, xốc nổi gây ramiêucái chết tả vàcủa kểDế chuyệnChoắt. của Tô Hoài - Bài họctrongvề vănlối sống bản thânnày?ái, chan hòa; yêu thương giúp đỡ bạn bè; cách ứng xử lễ độ, khiêm nhường; sự tự chủ; ăn năn hối lỗi trước cử chỉ sai lầm 2. Nghệ thuật - Truyện đồng thoại với nội dung hấp dẫn, sinh động. - Kể chuyện kết hợp với miêu tả. - Xây dựng hình tượng nhân vật Dế Mèn gần gũi với trẻ thơ, miêu tả loài vật chính xác, sinh động - Các phép tu từ . - Lựa chọn ngôi kể, lời văn giàu hình ảnh, cảm xúc.
23. LUYỆN TẬP
24. Câu 1: Đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên 01 được trích từ tác phẩm nào? Đất rừng phương Nam. Dế Mèn phiêu lưu kí. 1514131211109876543210 Thầy thuốc giỏi cốt Những năm tháng cuộc đời. nhất ở tấm lòng.
25. 02 Câu 2: Đoạn trích nằm ở phần nào của tác phẩm? Chương I Chương III 1514131211109876543210 Chương VI Chương X
26. Câu 3: Hai nhân vật chính trong 03 đoạn trích trên là ai? Mẹ Dế Mèn và Dế Mèn. Chị Cốc và Dế Choắt. 1514131211109876543210 Dế Mèn và chị Cốc. Dế Mèn và Dế Choắt.
27. 04 Câu 4: Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích là TựTự sự Biểu cảm 1514131211109876543210 Miêu tả Nghị luận
28. 05 Câu 5: Đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên được kể lại theo lời Dế Mèn. Dế Mèn. Chị Cốc. 1514131211109876543210 Dế Choắt. Tác giả.
29. Câu 6: Tác giả đã khắc họa vẻ ngoài của 06 Dế Mèn như thế nào? Ốm yếu, gầy gò KhỏeKhỏe mạnhmạnh,, cườngcường trángtráng và xanh xao. vàvà đẹpđẹp đẽđẽ 1514131211109876543210 Mập mạp, xấu xí Thân hình bình thường và thô kệch. như bao con dế khác.
30. VẬN DỤNG Hiện nay, trong cuộc sống, đặc biệt là trong lớp học vẫn còn hiện tượng "Dế Mèn". Giả sử em gặp những hiện này, em sẽ nói với bạn như thế nào? Em rút ra được bài học ứng xử như thế nào cho bản thân qua câu chuyện Dế Mèn?
31. CẢM ƠN CÁC EM ĐÃ LẮNG NGHE BÀI GIẢNG!