Bài giảng Ngữ văn 6 (Kết nối tri thức) - Văn bản: Viếng Lăng Bác - Trường THCS Đằng Lâm

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 6 (Kết nối tri thức) - Văn bản: Viếng Lăng Bác - Trường THCS Đằng Lâm

1. ViÕng l¨ng B¸c
2. §èi víi c¶ d©n téc ViÖt Nam, B¸c Hå lu«n lµ h×nh ¶nh ®Ñp ®Ï mµ gÇn gòi nhÊt. B¸c ®· ra ®i nhng h×nh bãng B¸c vÉn ngêi trong tim. Víi riªng ngưêi d©n miÒn Nam, ®ưîc th¨m viÕng l¨ng B¸c lµ mét niÒm h¹nh phóc lín lao! Nhµ th¬ ViÔn Phư¬ng ®· thay lêi nh÷ng ngưêi con miÒn Nam göi tíi B¸c nh÷ng t×nh c¶m kÝnh yªu nhÊt, ch©n thµnh vµ xóc ®éng nhÊt qua bµi th¬ “ViÕng l¨ng B¸c”. Bµi th¬ lµ mét nÐn hư¬ng tri ©n s©u s¾c c«ng ¬n cña B¸c, thÓ hiÖn tÊm lßng cña nh÷ng ngưêi con ®èi víi ngêi Cha giµ cña d©n téc ViÖt Nam.
3. VĂN BẢN: VIẾNG LĂNG BÁC (Viễn Phương)
4. I. TÌM HIỂU CHUNG 1. Đọc
5. Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng. Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ. Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân Bác nằm trong giấc ngủ bình yên Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền Vẫn biết trời xanh là mãi mãi Mà sao nghe nhói ở trong tim! Mai về miền nam thương trào nước mắt Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này.
6. Mai về miền nam thương trào nước mắt Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này.
7. I. TÌM HIỂU CHUNG 1. Đọc 2. Chú thích a. Tác giả
8. - Viễn Phương (1928 – 2005) -Tên khai sinh là Phan Thanh Viễn - Quê: Tỉnh An Giang. - Ông là một trong những cây bút có mặt sớm nhất của lực lượng văn nghệ Trình bày hiểu giải phóng ở miền Nam thời chống Mỹ biết của em về cứu nước. nhà thơ Viễn - Sáng Phương?tác của ông chủ yếu viết về tình yêu quê hương đất nước, lòng kính yêu Bác Hồ với cảm xúc sâu lắng, thiết tha; giọng thơ nhỏ nhẹ, trong sáng; ngôn ngữ đậm đà màu sắc địa phương Nam Bộ.
9. -Các tập thơ chính: + Quê hương địa đạo + Mắt sáng học trò +Có đâu như ở miền Nam. + Như mây mùa xuân + Anh hùng gạt mìn +
10. b. Tác phẩm - HCST: Bài thơ được sáng tác vào 4/1976, một năm sau khi cuộc kháng chiến chống Mỹ kết thúc, miền Nam được giải phóng, đất nước thống nhất, Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng vừa khánh thành, tác giả ra thăm miền Bắc, vào lăng viếng Bác Hồ. - Xuất xứ: Bài thơ "Viếng lăng Bác" được sáng tác trong dịp đó, và in trong tập "Như mây mùa xuân” (1978). - Thể thơ: Tám chữ - Phương thức: Biểu cảm kết hợp với tự sự, miêu tả.
11. Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng. Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ. Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân Bác nằm trong giấc ngủ bình yên Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền Vẫn biết trời xanh là mãi mãi Mà sao nghe nhói ở trong tim! Mai về miền nam thương trào nước mắt Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây Muốn làm cây tre trung hiếu trốn này.
12. - Bố cục 3 phần - Phần 1: Khổ 1: Cảm xúc của nhà thơ khi ở ngoài lăng Bác - Phần 2: Khổ 2: Cảm xúc của nhà thơ khi hòa cùng dòng người vào lăng viếng Bác. - Phần 3: Khổ : Cảm xúc của nhà thơ khi đứng trước di hàì Bác - Phần 4: Khổ 4: Cảm xúc của nhà thơ khi chia tay Bác ra về
13. - Mạch cảm xúc của bài thơ diễn ra theo trình tự một cuộc hành trình vào lăng viếng Bác: đầu tiên là tâm trạng bồi hồi xúc động của tác giả khi đứng trước lăng, tiếp đến là nỗi đau đớn tiếc thương của tác giả khi bước vào lăng và cuối cùng là tâm trạng lưu luyến bịn rịn khi phải chia tay Bác ra về - Cảm hứng chủ đạo: Bài thơ thể hiện lòng thành kính, biết ơn và niềm xúc động sâu sắc của nhà thơ và của mọi người đối với Bác Hồ khi vào lăng viếng Bác.
14. II. TÌM HIỂU VĂN BẢN 1. Cảm xúc của nhà thơ khi ở ngoài lăng Bác - Câu thơ mở đầu giản dị như câu một lời thông báo ngắn gọn nhưng ẩn chứa bên trong đó là niềm xúc động bồi hồi - Sử dụng đại từ nhân xưng “con”, “Bác” -> Thể hiện sự thân mật, gần gũi,ấm áp, lòng tôn kính, tình cảm yêu thương ruột thịt -> gợi liên tưởng: Viễn Phương như một đứa con xa nay mới được trở về bên vị cha già dân tộc - Biện pháp tu từ nói giảm nói tránh: sử dụng từ “thăm” thay cho từ “viếng” để giảm bớt nỗi đau thương, mất mát của những đứa con xa về muộn đồng thời bất tử hóa hình tượng Bác trong lòng nhân dân miền Nam và dân tộc Việt Nam. - Hình ảnh “hàng tre bát ngát” -> Là hình ảnh tả thực gợi tả hình ảnh hàng tre được trồng rất nhiều quanh lăng Bác trông xa giống như dãy trường thành vô tận canh giữ lăng Bác Hồ
15. - Từ cảm thán “Ôi!” biểu thị niềm xúc động tự hào - “ Hàng tre xanh xanh Việt Nam” là hình ảnh ẩn dụ tượng trưng cho dân tộc Việt Nam - Thành ngữ “bão táp mưa sa” gợi về những khó khăn gian khổ mà nhân dân ta đã trải qua - Nhân hóa“đứng thẳng hàng” gợi dáng dấp cứng cỏi, kiên cường, hiên ngang, bất khuất như tính cách, phẩm chất của người dân Việt Nam. a. Cảm xúc trước hình ảnh dòng người vào lăng viếng Bác - Nghệ thuật sóng đôi giữa hai hình ảnh “mặt trời”: một hình ảnh “mặt trời” thực và một hình ảnh “mặt trời” ẩn dụ: + Mặt trời trong câu thơ đầu là của thiên nhiên rực rỡ vĩnh hằng được nhân hóa với hai hành động: “đi” “thấy” + Và “mặt trời trong lăng” là ẩn dụ chỉ Bác Hồ. Bác chính là mặt trời chân lí, soi sáng giúp dân tộc thoát khỏi kiếp nô lệ khổ đau, và mang đến một cuộc sống ấm no, hanh phúc.
16. Cảm xúc của tác giả trước khi vào lăng: Ẩn dụ: Bác là mặt trời soi sáng cho dân tộc. Bác tồn tại vĩnh cửu trong mỗi người dân. Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ. Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân