Bài giảng Ngữ văn 6 (Sách Kết nối tri thức) - Bài 4: Quê hương yêu dấu - Văn bản 2: Chuyện cổ nước mình

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 6 (Sách Kết nối tri thức) - Bài 4: Quê hương yêu dấu - Văn bản 2: Chuyện cổ nước mình

1. Người soạn: Nguyễn Thu Ngọc Trường THCS Nguyễn Trãi A- Thường Tín- Hà Nội
2. Em biết những câu chuyện dân gian nào? Trong những câu chuyện đó em thích nhân vật nào nhất? Vì sao?
3. Những câu chuyện đó gợi cho em suy nghĩ gì?
4. 1. Tác giả - Lâm Thị Mỹ Dạ - Sinh : 1949; - Quê quán: Quảng Bình; - Là nhà thơ nữ nổi tiếng, là hội viên HNV Việt Nam. Có nhiều tác phẩm đạt giải cao. - Phong cách thơ nhẹ nhàng, đằm thắm, trong trẻo, thể hiện một tâm hồn tinh tế, giàu yêu thương.
5. - Đọc văn bản : yêu cầu đọc đúng ngữ điệu, ngắt nghỉ đúng dấu câu, vừa đọc vừa hình dung sự vật. Giọng đọc trìu mến, thiết tha. - Đọc chú thích:
6. - Thảo luận nhóm (2 em/nhóm). Thời gian 3 phút  ? Nêu xuất xứ của bài thơ?  ? Bài thơ thuộc thể thơ nào? Em hãy chỉ ra đặc điểm của thể thơ này?  ? Phương thức biểu đạt của văn bản là gì?
7. 2. Tác phẩm - Rút từ Tuyển tập, NXB Hội nhà văn, Hà Nội, 2011, tr.203. - Thể loại: thơ lục bát; - Phương thức biểu đạt: tự sự kết hợp biểu cảm;
8.  Ai nhanh hơn? * Thể lệ: - Có 2 đội chơi, mỗi đội 3 HS. - Thành viên các đội lần lượt tìm câu thơ trong bài Chuyện cổ nước mình gợi nhớ ra câu chuyện cổ và ghi lên bảng. Đội nào hoàn thành trước và đúng là thắng cuộc * Thời gian: 3 phút
9. 1. Những câu chuyện được gợi ra trong bài thơ - Thị thơm thì giấu người thơm Chăm làm thì được áo cơm cửa nhà Tấm Cám - Đẽo cày theo ý người ta Đẽo cày giữa đường Sẽ thành khúc gỗ chẳng ra việc gì - Đậm đà cái tích trầu cau Miếng trầu đỏ thắm nặng sâu tình người Sự tích trầu cau
10. 2. Ý nghĩa được gợi ra từ những câu chuyện cổ a) Vẻ đẹp về tình người - vừa nhân hậu lại tuyệt vời sâu xa, - Thương người Điệp ngữ, - hiền, ngay . liệt kê - rất công bằng, rất thông minh - vừa độ lượng lại đa tình, đa mang. ➔ Những giá trị nhân văn tốt đẹp: Lòng nhân hậu, sự vị tha, độ lượng, bao dung, ➔ Tình cảm yêu mến với chuyện cổ
11. b) Lời căn dặn, những bài học từ cha ông đến con cháu trong những câu chuyện cổ Nhóm 1: Đời ông cha với đời tôi Thảo luận Như con sông với chân trời đã xa Chỉ còn chuyện cổ thiết tha nhóm Cho tôi nhận mặt ông cha của mình ? Tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ nào? Qua đó tác giả muốn nói gì trong những câu thơ trên? Em thấy tình cảm nào của tác giả được bộc lộ? Nhóm 2: Tôi nghe chuyện cổ thầm thì Lời ông cha dạy cũng vì đời sau ? Hai câu thơ trên gợi cho em những suy nghĩ gì? Nhóm 3: ? Theo em vì sao với nhà thơ, những câu chuyện cổ “Vẫn luôn mới mẻ rạng ngời lương tâm”? Qua đó em nhận ra chuyện cổ có vai trò như thế nào trong đời sống con người?
12. b) Lời căn dặn, những bài học từ cha ông đến con cháu trong những câu chuyện cổ Đời ông cha với đời tôi Như con sông với chân trời đã xa So sánh, Chỉ còn chuyện cổ thiết tha hoán dụ Cho tôi nhận mặt ông cha của mình → là cầu nối, là nhân chứng, là nơi lưu giữ những suy nghĩ, tình cảm của ông cha ta ➔ Hiểu về thế giới tinh thần: tâm hồn, phong tục, quan niệm đạo đức, triết lý nhân sinh của cha ông
13. b. Lời căn dặn, những bài học của cha ông trong những câu chuyện cổ - “Tôi nghe chuyện cổ thầm thì → Bài học về Lời ông cha dạy cũng vì đời sau” đạo lý làm Ở hiền thì lại gặp hiền người : chân Người ngay thì gặp người tiên độ trì Thị thơm thì giấu người thơm thành, nhân ái, Chăm làm thì được áo cơm cửa nhà cần cù; có kiến Đẽo cày theo ý người ta thức Sẽ thành khúc gỗ chẳng ra việc gì Miếng trầu đỏ thắm nặng sâu tình người
14. b) Lời căn dặn, những bài học từ cha ông đến con cháu trong những câu chuyện cổ - “Vẫn luôn mới mẻ rạng ngời lương tâm” ➔ Vẻ đẹp về tình người và những bài học về cuộc sống trong những câu chuyện cổ vẫn còn nguyên giá trị, GD con người ➔ Là hành trang, là động lực phấn đấu của mỗi con người -> khẳng định tầm quan trọng của những câu chuyện cổ trong đời sống tinh thần
15. 2. Ý nghĩa được gợi ra từ những câu chuyện cổ a) Vẻ đẹp tình người b) Lời căn dặn, những bài học từ cha ông đến con cháu trong những câu chuyện cổ ➔ Tình yêu quê hương, đất nước Yêu mến, tự hào những giá trị truyền thống văn hóa của dân tộc.
16. 1. Nghệ thuật - Dùng thể thơ lục bát để nói về những giá trị truyền thống, nhân văn. - Giọng thơ thủ thỉ, nhẹ nhàng, tâm tình, tha thiết 2. Nội dung
17. LUYỆN TẬP 1. Đọc diễn cảm bài thơ 2.Từ nào sau đây là từ láy? A. Thầm thì B. Thiết tha C. Đậm đà D. Cả 3 từ trên 3. Tìm câu thơ gợi tả đường nét màu sắc quê hương? Qua những câu thơ đó em hình dung được cảnh tượng quê hương như thế nào? Vàng cơn nắng, trắng cơn mưa Con sông chảy có rặng dừa nghiêng soi
18. VẬN DỤNG Viết đoạn văn khoảng 5-7 câu nêu cảm nhận của em về đoạn thơ sau: Đời cha ông với đời tôi Như con sông với chân trời đã xa Chỉ còn chuyện cổ thiết tha Cho tôi nhận mặt ông cha của mình